Het Streekarchief

Vanaf vrijdag 22 mei zendt de Heusdense Televisie en Radio (HTR) weer een nieuwe aflevering uit van Het Streekarchief. In aflevering 53 verdiepen presentator Leo Swaans en streekarchivaris Hildo van Engen zich in de geschiedenis van de H.A.R.K., zoals kort na afloop van de Tweede Wereldoorlog de ‘Nationale Hulpactie Roode Kruis’ werd afgekort. Al voordat heel Nederland bevrijd was, werden er op internationaal niveau plannen gemaakt om ons geteisterde land er na de oorlog weer bovenop te helpen. In januari 1945 bijvoorbeeld werd in de Engelse stad Bath een inzameling gehouden voor de inwoners van het Nederlandse Alkmaar, dat door Bath werd geadopteerd. Maar in het voorjaar van 1945 bleek de nood in het zuiden van Nederland groter dan in veel regio’s boven de rivieren. In het kader van de hulpactie van het Rode Kruis werd besloten dat de noordelijke provincies de bevolking van Brabant, Limburg en Zeeland te hulp zou schieten. Omdat de gevolgen van de oorlog voor Alkmaar niet al te groot waren, konden de hulpgoederen uit het Engelse Bath door Alkmaar worden doorgestuurd naar Heusden.
In museum het Gouverneurshuis, waar de lopende expositie over de bevrijding van de gemeente Heusden hopelijk vanaf juni weer door het publiek kan worden bezichtigd, bespreken Swaans en Van Engen hoe in juli en augustus 1945 in de haven van Heusden verschillende schepen binnenliepen met hulpgoederen. De publieke belangstelling was bij die gelegenheden zo groot, dat de vergelijking met de Sinterklaasintocht snel was gemaakt. De hoeveelheid goederen, variërend van allerhande meubelen tot keukengerei, was zo groot dat besloten werd om ook Vlijmen in de Alkmaarse hulp te laten delen. Het aanmeren van de schepen werd door Harmonie Concordia muzikaal omlijst. De dankbaarheid was zo groot, dat in Heusden de straten werden versierd. Ook andere dorpen in de regio deelden mee in de actie van het Rode Kruis. Het dorp Nieuwkuijk ontving spullen uit de gemeente Rijnsburg. Een gedenkplaat die na de oorlog uit dank door het Vlijmense gemeentebestuur (waar Nieuwkuijk sinds 1935 onder viel) aan Rijnsburg werd aangeboden, bevindt zich tijdelijk in het Gouverneurshuis.
In het Streekarchief buigen Swaans en Van Engen zich ten slotte over enkele archiefstukken. Een brief die vanuit Alkmaar naar de Heusdense burgemeester werd gestuurd, maakt duidelijk dat het eerste ontwerp van een door Heusden aangeboden gedenksteen in de kaasstad niet erg in de smaak viel. Alkmaar zorgde zelf voor een nieuw ontwerp, en zond dat ter goedkeuring naar Heusden. Gedenkstenen uit Heusden en Vlijmen bevinden zich nog altijd in het monumentale Alkmaarse stadhuis.
De uitzending van Het Streekarchief is te zien op Ziggokanaal 42 vanaf vrijdag 22 mei om 19.00 uur. Daarna worden de uitzendingen met enige regelmaat herhaald. Meer informatie op de site van HTR www.htrmedia.nl, waar ook via ‘uitzending gemist’ deze aflevering en de vorige uitzendingen van Het Streekarchief bekeken kunnen worden.